Financieel-economische crisis

De relatie tussen economische groei en publiek-private schuldniveaus

Ongeveer zeven jaar na de subprime-hypotheekcrisis in de VS is er nog steeds geen sprake van noemenswaardige economische groei in de ontwikkelde landen. De omvang van de Europese en Japanse economie blijft zelfs hardnekkig ‘hangen’ onder het pre-crisis niveau. Tegelijkertijd zien we dat voormalige groeitijgers als Brazilië, Rusland en Zuid-Afrika nu ook in een recessie zitten. Bovendien koelt de Chinese economie sterk af. De mondiale economische malaise, die zich alom vertaalt in disinflatie en steeds lagere rentestanden, grijpt, naarmate de tijd voortschrijdt, steeds verder om zich heen. Lees verder

Samengestelde rente

Het fenomeen samengestelde rente is een belangrijke stuwende kracht achter vermogensgroei. Periodieke rentebijschrijvingen zorgen dan voor een rente-op-rente effect. De mate waarin de aangroei van een startkapitaal accelereert is afhankelijk van de rentevoet. De absolute vermogensaanwas is vervolgens gerelateerd aan de tijdspanne die men in ogenschouw neemt. De groeiformule ziet er als volgt uit:

Kn = K0 (1 + r/100)n

. Lees verder

The great depression

De jaren ’30 van de vorige eeuw staan bekend als the great depression. Deze periode werd in de VS voorafgegaan door een euforisch decennium dat ook wel aangeduid wordt als the roaring twenties. De Europese mogendheden hadden zichzelf tijdens de Eerste Wereldoorlog financieel zodanig verzwakt, dat de weg voor de VS openlag om definitief een wereldmacht te worden. Directe Amerikaanse militaire interventie op het Europese continent bleef beperkt tot het laatste jaar van deze oorlog. Voor de VS was de financieel-economische betrokkenheid bij dit bloedige conflict veel belangrijker. Deze vond plaats in de vorm van (wapen)leveranties op krediet en leningen aan haar bondgenoten. Lees verder

Failliet op krediet

In de ontwikkelde economieën is vooral in het midden- en kleinbedrijf (MKB) sprake van problemen bij afnemers van krediet. Een belangrijk deel van deze problematiek is hierdoor gelokaliseerd aan de vraagzijde van de economie. Vooral in Europa zijn veel potentiële vragers naar krediet momenteel onvoldoende krediet­waardig. Lees verder

Derivaten: een tikkende tijdbom

Onder financiële derivaten worden beleggingsinstrumenten verstaan die gerelateerd zijn aan een onderliggende waarde. Hierbij kan gedacht worden aan olie, goud, aandelen of valuta's, maar ook aan het afdekken van faillissementsrisico's via zogenaamde credit default swaps. Derivaten dienen dan ook vaak als een verzekering waarvan de waarde continu verandert. Lees verder

De banken- en schuldencrisis:
oorzaak van de huidige economische malaise

Aan de huidige economische malaise ligt een finale banken- en schuldencrisis ten grondslag. Dit is de overeenkomst met de jaren ’30. Een schuldencrisis ontstaat na een periode waarin het schuldniveau langdurig sterker is gegroeid dan het verdien­vermogen van de economie. Na verloop van tijd ontstaan dan onherroepelijk aflos­singsproblemen en maakt de kredietverlening een pas op de plaats. Het geldschep­pende bankwezen wordt dan geconfronteerd met afschrijvingen ten koste van zijn kapitaalpositie, waardoor het bancaire vermogen om geld te scheppen en leningen aan te bieden sterk afneemt. Tevens verandert de risicoperceptie richting krediet­nemers, zodat steeds minder kredietvragers in aanmerking komen voor een lening. Lees verder

Heeft de economische wetenschap gefaald?

De vraag uit de titel van dit artikel zou – via vele specifieke deelvragen – object van onderzoek moeten zijn voor promovendi in het vakgebied van de economische wetenschap. Een vraagstelling zou kunnen luiden: "Waarom blijft de welvaartsgroei van de ontwikkelde landen sterk achter bij de voortgang der techniek?" Ofwel: waar zit het lek? Hoe kan het dat een almaar stijgende productiviteit zich niet vertaalt in meer voor minder, maar in minder voor meer? Er wordt immers langer gewerkt, en de arbeidsparticipatie is nog nooit zo hoog geweest. Lees verder

Een Europese bankencrisis?

Komt er een complete Europese bankencrisis, of was de commotie rondom het Cypriotische bankprobleem een geval apart? Er zijn een aantal factoren die van Cyprus een bijzonder geval maken, maar Europa zelf bevindt zich niet buiten de gevarenzone. Lees verder

A modern debt jubilee

De schulden in relatie tot het toekomstige verdienvermogen van ontwikkelde eco­nomieën hebben een onhoudbaar niveau bereikt. Het vigerende debt based monetary system heeft namelijk decennialang voeding kunnen gegeven aan een super-schulden-cyclus, die nu een kritische grens gepasseerd is. Een monetaire reset wordt daarom onontkoombaar en zal – afhankelijk van de gekozen oplossing – voorafgegaan moeten worden door een schuldkwijtscheldingsprogramma, ook wel debt jubilee genoemd. Lees verder

Grondspeculatie: modern feodalisme

Tot 2008 hadden projectontwikkelaars en lieden die zich bezighielden met grondspeculatie een leuk verdienmodel. Er werd grond gekocht en gespeculeerd op een wijziging in het bestemmingsplan – en als de gok goed was, ging de speculatieve grondpositie vele tientallen malen over de kop. Dat hier regelmatig van voorkennis sprake is geweest is evident. Immers, daar waar bestemmingsplannen wijzigen wordt vergaderd, en informatie is in dit geval geld. En ja, hoe ga je dit reguleren? Lees verder

Begrotingstekort als geldpomp

In de VS en het VK proberen de overheden de economie te stimuleren ten koste van een enorm begrotingstekort. Dit tekort wordt indirect gefinancierd door de geldpolitiek van de centrale bank van die landen. Dit monetaire beleid, dat vooralsnog mogelijk is vanwege de muntautonomie in beide landen, leidt amper tot een toename van economische activiteit. Gevolg is wel dat de zichtbare staatsschuld in beide landen razendsnel oploopt. Lees verder

Extra’s

Zoek op deze site:

XML RSSAbonneer je via RSS
  • XML RSS
  • follow us in feedly